Polen (eerste deel)

Hallo allemaal,

Na de lange treinrit naar Polen ben ik vorige week donderdag uiteindelijk in Malbork uitgekomen. Op zich een niet heel bijzondere Noord-Poolse stad. Wel staat er een van de grootste Europese burchten die er te vinden is. Vanaf de trein kon in het al prachtig zien liggen.Helaas kon ik nergens een plaats vinden om mijn bagage op het station achter te laten dus ben ik maar met al mijn spullen richtig burcht gegaan. Gelukkig was ik ruim op tijd voor de engelstalige rondleiding die een half uurtje later zou beginnen, en kon ik daar ook mijn bagage achterlaten.
Het is een kasteel gebouwd door de Teutoonse (=Duitse) monnikenridders die in de 13e eeuw door de Poolse koningen gevraagd werd om in de 13e eeuw Polen te helpen verdedigen tegen de Pruisen. Die taak hebben ze erg serieus genomen en na dertig jaar was er geen oorspronkelijke Pruis meer over en daarna is het gebied nog lange tijd onder Duitse invloedssfeer gebleven. Uiteindelijk heeft Hitler het kasteel ook gebruikt als indrukwekkende ruimte voor partij-bijeenkomsten. Na de tweede wereldoorlog lag het bijna compleet in puin, maar het is in de afgelopen twintig weer redelijk in een historische stijl teruggebracht, met vooral de nadruk op de Poolse periode van het kasteel. Een uitvoerige rondleiding en verschillende tentoonstellingen in het kasteel maakten veel van de geschiedenis duidelijk.
Na het bezoek ben ik snel weer teruggegaan naar het station waar ik nog net op tijd was voor de trein naar mijn volgende stop: Sopot, aan de kust bij Gdansk. Met handen en voeten wist ik het hostel te vinden. Ik was blij verrast met een prachtig, gezellig hostel met een mooie tuin. Veel internationale gasten, maar ook heeel veel Nederlanders… Die avond zijn we met een aantal mensen van het hostel op stap geweest.

De volgende dag stond Gdansk op het programma, op een korte treinafstand van het hostal. Deze stad was ook lange tijd in Duitse handen (Danzig) en lag na WOII helemaal in puin. Het centrum is weer compleet herbouwd en ziet er weer prachtig uit, een aantal ruines aan de rand van de stad hebben ze met rust gelaten. Met twee Duitse hostelgasten die ik toevallig tegenkwam heb ik een rondje door de stad gemaakt. Helaas brak er halverwege een flinke regenbui los, dus konden we mooi schuilen in het oude stadhuis en in het museum in de oude kraan van de havenstad.
Zaterdags heb ik nog een rondje door de stad en over het strand gemaakt ’s avond een film gekeken die op het strand gedraaid werd.

Zondag ben ik naar Torun doorgereisd, waar Karolina, een Poolse vriendin me al op stond te wachten. Ze had een vriendin van haar ingeschakeld, die kunstgeschiedenis had gestudeerd om wat meer over de stad te vertellen en ons rond te leiden. Torun is een leuke provinciestad, met een rijke geschiedenis. Die middag liepen er allemaal verklede ridders door de stad rond, om met veel vuurwerk en geluidseffecten de slag na te spelen waarbij de Duitse ridders uiteindelijk door de Polen verslagen zijn. Net als in Malbork stond hier in Torun ook ooit een Teutoonse burcht, maar al een paar eeuwen is er alleen nog een ruine van over.
De volgende middag heb ik de trein genomen naar Warschau, waar ik met andere vrienden afgesproken had. ’s Avonds de stad bezocht, o.a. langs het presidentieel paleis, waar al weken een kruis staat ter nagedachtenis aan de vliegramp in Smolensk begin april (waarbij de president en zijn vrouw ook omgekomen zijn). Dit brengt de emoties in Polen al weken los, omdat ze vinden dat het kruis eigenlijk verplaatst moet worden. Allerlei voor- en tegenstanders voeren protestacties uit. Toen wij er waren stond er dan ook een enorme menigte en was er veel politie-inzet. Interessant om dit mee te maken, ook op de televisie was dit die avond groot nieuws.

Dinsdag naar Krakau. Een stad die ik een jaar of zes geleden ook al eens bezocht had. Maar zoals ik ook al in Warschau gezien had, zijn ze echt duidelijk met een opknapbeurt aan de slag gegaan. Ook in opmars naar de organisatie van de EK 2012 zijn ze in Polen overal aan het spoor bezig en proberen ze de belangrijkse steden weer een flinke lik verf te geven.
Maar goed, Krakau was altijd al een prachtige stad, waar je zelfs aan een week al eigenlijk niet genoeg hebt. Ook om een andere reden wordt de stad veel bezocht: sinds de film van Schindler’s List die zich hier afgespeeld heeft, is er veel aandacht voor de Joodse geschiedenis van de stad, die ook veel toeristen aantrekt. Ik had hier weer een prachtig en gezellig hostel geboekt, mooi centraal. Toen ik aankwam stond er net een groep op het punt om een bezoek te brengen aan de fabriek van Oskar Schindler (van de eerdergenoemde film). Echt een heel indrukwekkend museum waar de geschiedenis van de germanisering van Krakau in de WOII en het onstaan van de Joodse getto’s uit de doeken gedaan wordt. Krakau was door de Duitsers ingenomen, Polen werden deels verdreven. De Joden werden gedwongen te verhuizen naar een steeds kleiner wordend getto aan de overkant van de stad, waar ze of direct gedood werden of velen door dwangarbeid stierven. Slecht een klein deel heeft het overleeft, waaronder dus een belangrijk deel van die mensen die te werk gesteld waren in de fabriek van Schindler. ’s Avonds nog met een groepje de stad in geweest.

Voor de volgende dag had ik nog niet veel plannen, maar toevallig kwam ik in een gratis stadsrondleiding terecht waar ik me zo bij aan kon sluiten. Ook het historische Krakau blijft fascinerend en staat niet voor niets op de werelderfgoedlijst om haar middeleeuwse centrum. ’s middags met dezelfde organisatie een wandeling gemaakt door Kazimierz, lange tijd een aparte stad met een flinke joodse populatie.

Vandaag heeft de meeste indruk gemaakt: ik heb de concentratiekampen in Auschwitz bezocht. Ongelooflijk wat zich in het werkkamp en het vernietigingskamp afgespeeld moet hebben. In de bus werd er al een film gedraaid over de bevrijding van Auschwitz door het rode leger. Over de kampen werden al allerlei gruwelijke details getoond waardoor je eigenlijk al niet meer verder wilt kijken. In het werkkamp stierven de ’geselecteerden’ die daar terecht kwamen vaak als na een paar maanden aan verhongering, zware arbeid, straffen of medische experimenten. In het vernietigingskamp had je uberhaupt weinig overlevingskansen. Ongelooflijk om stapels brillen, schoenen en mensenhaar van slachtoffers te zien liggen. In de busrit terug was dan ook erg stil.

Morgen reis ik weer terug naar Warschau, van waar ik weer voor een weekend met een aantal Poolse vrienden op pad ga. Weet nog niet waarheen, dus ik ben benieuwd. Volgende week in het laatste deel van mijn reisverslag zal ik hier zeker meer over vertellen.

Do widzenia,

Sybren

P.s. Ook bedankt voor alle reacties op mijn vorige verslag!