Polen (tweede deel) en foto's

Hallo allemaal,

Hierbij het laatste deel van het verslag van mijn reis naar Berlijn en Polen.

Vorige week vrijdag was mijn laatste dag in Krakau. Er was nog veel wat ik nog niet gezien of gedaan had, maar ik besloot naar Nowa Huta te gaan. Een wijk vol brede stalinistische boulevards en socialistische architectuur. Het was een ‘cadeautje’ van Stalin aan de stad Krakau, bedoeld om het intellectuele en kerkelijke Krakau te breken en het een (communistisch) arbeidersimago te geven. Naast de wijk werd een enorme staalindustrie ingericht. Dat er in de regio helemaal geen erts te vinden is, doet dan toch helemaal niet ter zake? De middeleeuwse dorpjes die er eerst stonden maak je toch gewoon met de grond gelijk? Kerken waren er in de communistische voorbeeldstad niet toegestaan… Uiteindelijk heeft dat ook het ‘succes’ van het voorbeeldige socialistische stadje de das omgedaan, toen de bewoners hiertegen in opstand kwamen en toch hun eigen kerken gingen bouwen, en het juist een groot anticommunistisch bolwerk werd. Door die wijk heb ik dus een ochtendje rondgelopen om te kijken wat er nog aan socialistische architectuur over was. Tot mijn verbazing kwam ik ook nog een prachtig houten kerk aan de rand van de wijk tegen, en een oud klooster.
Terug in het centrum heb ik nog wat in typisch Pools restaurantje wat gegeten en ben in de trein naar Warschau gestapt. Ik raakte in gesprek met een oude vrouw en haar dochter. Met handen en voeten, en een beetje Duits en Engels vertelde ze dat ze aan de Warschause opstand (augustus-oktober 1944) had meegevochten en zondag een herdenking had. Ze vertelde hoe ze na de val van Warschau nog een paar maanden in verschillende Duitse kampen als krijgsgevangene had gezeten en pas een jaar later haar ouders en familie weer had gevonden. Prompt haalde ze haar uniform tevoorschijn. Indrukwekkend hoe de geschiedenis dan zo dichtbij komt.

Met enige vertraging kwam ik in Warschau aan, waar een Poolse vriend mij al stond op te wachten. Na een lange tramrit waren we bij het appartement van hun appartement. ’s Avonds zijn we weer naar het centrum gegaan, waar nog een straat enigszins overgebleven is van het Warschause Ghetto. Tussen alle na-oorlogse nieuwbouw een bijzondere plaats om wat te drinken. Ook allerlei vrienden waren uitgenodigd, dan valt ook op hoeveel Polen de laatste jaren naar het buitenland zijn vertrokken. Eén van die vrienden had een zwaar schots accent omdat hij jaren in Edingburgh had gewoond. Langzaamaan keert een deel dus weer terug naar hun moederland.

In het weekend stond eigenlijk een reis naar het oerbos van Bialowiea gepland, maar helaas waren Macej en Agnieszka even vergeten dat ze dat weekend ook een familiedag hadden. Nou goed, dan ga ik daar toch gewoon met mee? Een tante van Maciej heeft een huis in een dorpje ongeveer 200 kilometer boven Warschau. Die streek heet Mazurië en ligt vol met meren. Naast de kennismaking met de Poolse familie (wederom erg internationaal samengesteld met andere mensen uit Litauwen!), de gebruikelijke hoeveelheid eten, zijn we dus ook nog in één van die meertjes gaan zwemmen. ’s Avonds zijn we naar een Reggae-festival geweest in Ostruda. Ook Polen heeft dus een echt alternatief muziekcircuit.
De dag erop zijn we naar de geboortestad van Maciej geweest, Brodnica, en heb ik weer met een aantal van hun vrienden kennisgemaakt. Op de terugweg weer in een meertje gezwommen en hebben we een tussenstop gemaakt in Plock, lang geleden (12e eeuw) de hoofdstad van Polen, maar nu een historisch provinciestadje. Twee vriendinnen die vanuit Brodnica mee terugreden naar Warschau heb ik direct ook uitgenodigd voor de Nederlandse afscheidsmaaltijd die ik de volgende avond klaar zou maken. Na een intensief weekend kroop ik zondagavond moe mijn bed in.

Omdat Maciej en Agnieszka moesten werken, moest ik er ook weer vroeg uit… Maar goed, dan had ik in ieder geval de hele dag nog. ’s Morgens heb ik het museum van de Warschause opstand bezocht, die een indringend verhaal verteld van hoe de bewoners van Warschau in augustus 1944 in opstand kwamen tegen het nazi-regime, waarbij ze hoopten op ondersteuning van het Rode Leger (die steun bleef grotendeels uit, onder andere omdat ze na belang hadden bij een verzwakte Poolse hoofdstad). Nadat men strijd uiteindelijk op moest geven is de hele bevolking gedeporteerd en de complete stad met de grond gelijk gemaakt. Dat was dus ook al het verhaal dat ik van de vrouw in de trein had gehoord. Het blijft nog steeds onvoorstelbaar wat zich in die tijd moet hebben afgespeeld.
Daarna heb ik de voormalige joodse begraafplaats bezocht (de grootste in Europa), een van de weinige overblijfselen van het rijke Joodse leven dat de Poolse hoofdstad voor de Tweede Wereldoorlog heeft gekend. Ik ben daarna nog even naar het oude stadscentrum gegaan, dat er erg oud uitziet, maar dus vooral een erg sfeervolle reconstructie uit de jaren ’50 en ’60 is. Het is tegelijkertijd ook een monument voor de enorme standvastigheid en trots van de Polen…..
’s avonds heb ik als afscheidsmaal twee Hollandse stamppotten klaargemaakt. Het was even zoeken, maar andijvie heb ik in uiteindelijk gewoon op de markt kunnen vinden. Met deze maaltijd, mijn Poolse vrienden en het nodige bier en wodka heb ik op een waardige manier afscheid genomen van dit prachtige land met een indrukwekkende geschiedenis….

Tijdens mijn reis heb ik natuurlijk ook flink wat foto’s gemaakt. Een selectie vind je hier: http://picasaweb.google.com/sybren.bouwsma/BerlijnEnPolen#

Sybren

P.S. Helaas heb ik in mijn verslag geen ruimte meer om alle bijzondere (en vreemde) mensen te beschrijven die ik in de hostels tegen ben gekomen. Tip: als je nog eens naar een grotere stad gaat, probeer dan ook eens een (jeugd)herberg uit en geniet van de mensen die je er tegenkomt… (kijk bijvoorbeeld eens op: www.hostelworld.com)